Cukinia to jedno z najlepszych letnich warzyw

Cukinia to warzywo, które dostarcza małej ilości kalorii, ale mimo to ma wiele wartości odżywczych. Jego zastosowanie w kuchni jest naprawdę różnorodne - z cukinii przygotowuje się przetwory, dusi się ją, grilluje, panieruje i smaży, a nawet wykorzystuje, jako bazę do wypieków. Nic, więc dziwnego, że jest jednym z najchętniej uprawianych w Polsce na działkach czy w ogródkach warzyw.

Cukinia jest krewniakiem dyni. Co ciekawe, jej nazwa oznacza w języku włoskim małą dynię (zucchina). Wyhodowana w słonecznej Italii już w XIX wieku, do Polski trafiła dopiero kilkanaście lat temu. Zadomowiła się jednak na polskich stołach już na dobre. Cukinia jest naprawdę smaczna i bardzo zdrowa. Na sezon, podczas którego kupić możemy świeże i chrupiące polskie cukinie czekają z niecierpliwością wszyscy jej wielbiciele oraz osoby dbające o zdrowie i świetną figurę.

Cukinia czy kabaczek

Nazwy te czasem stosuje się zamiennie, a czasem określa się nimi jarzyny należące do dwóch różnych gatunków. Cukinia została wyselekcjonowaną w XIX wieku odmianą kabaczka, a więc jest również i nim. Jednak tak naprawdę kabaczek i cukinia są tym samym warzywem, a różnią się od siebie jedynie stadium rozwoju - cukinia to jest młode warzywo, które po osiągnięciu stadium, w którym nasiona są już gotowe do zasadzenia przemienia się w kabaczka. Kabaczki od cukinii różnią się od siebie kolorem kabaczki są bladożółte, a cukinie zielone lub żółte, ale owa żółć ma zdecydowanie bardziej intensywny kolor i trochę też kształtem, kabaczki są zwykle szersze od cukinii, stąd traktowanie ich, jako dwóch różnych gatunków również nie jest błędem.

Cukinia - właściwości odżywcze i lecznicze

Cukinia jest warzywem nie tylko smacznym i mającym szerokie kulinarne zastosowanie, ale też i bardzo zdrowym.

Cukinia jest dobrym źródłem witamin z grupy B (kwasu foliowego, B1, B2, B5, B6), A i K, składników mineralnych: cynku, fosforu, magnezu, manganu, miedzi, potasu oraz bardzo bogatym źródłem witaminy C. Dzięki zawartości witamin i składników mineralnych cukinia pozytywnie wpływa na stan włosów, skóry i paznokci

- wspomaga układ nerwowy
- redukuje objawy i następstwa stresu
- wspomaga przemiany metaboliczne
- wzmacnia odporność organizmu i przyspiesza walkę z infekcjami
- ma działanie antyoksydacyjne
- wspomaga wzrok
- wzmacnia krzepliwość krwi
- ma działanie moczopędne i przyspiesza usuwanie toksyn z organizmu

Cukinię powinny jadać przyszłe mamy, gdyż zawarty w nich kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego rozwijania się płodu.

Warto dodać, iż cukinia jest dobrym źródłem błonnika, dzięki czemu reguluje perystaltykę jelit i zapobiega zaparciom.

Cukinia jest warzywem niskokalorycznym (w 100 gramach dostarcza jedynie około 17 kcal) i w większości składa się z wody, dlatego może być z powodzeniem włączona do diety osób dbających o linię.

Cukinie i kabaczki wykazują silne działanie alkalizujące, dzięki czemu wspomagają odkwaszanie organizmu i przywracanie równowagi kwasowo-zasadowej.

Cukinia zawiera zeaksantynę i luteinę, karotenoidy, które ochraniają siatkówkę oka i obniżają ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej (choroby prowadzącej do ślepoty).

Osoby, które mają cukrzycę lub są obciążone ryzykiem zachorowania na nią, mogą jeść cukinię spokojnie, ponieważ ma niski indeks glikemiczny tylko 15.

Cukinia pomaga na wrzody żołądka, nadkwasotę i zgagę. Poleca się ją osobom starszym, ponieważ jest lekkostrawna i usprawnia pracę układu pokarmowego. 

Dobra wiadomość dla świeżo upieczonych rodziców – cukinię może jeść już dziecko półroczne; warzywo jest na tyle lekkostrawne, że żołądek dziecka na pewno sobie z nim poradzi.

Kalorie i wartości odżywcze - cukinia

Składnik	Zawartość w 100 [g]
Kalorie (wartość energetyczna)	17 kcal / 70 kJ
Białko	1,21 g
Tłuszcz ogółem	0,32 g
Kwasy tłuszczowe nasycone	0,084 g
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone	0,011 g
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone	0,091 g
Kwasy tłuszczowe omega-3	0,061 g
Kwasy tłuszczowe omega-6	0,030 g
Węglowodany	3,11 g
Błonnik pokarmowy	1,0 g
Witamina A	200 I.U.
Witamina D	0 I.U.
Witamina E	0,12 mg
Witamina K	4,3 µg
Witamina C	17,9 mg
Witamina B1	0,045 mg
Witamina B2	0,094 mg
Witamina B3 (PP)	0,451 mg
Witamina B6	0,163 mg
Kwas foliowy	24 µg
Witamina B12	0 µg
Kwas pantotenowy	0,204 mg
Wapń	16 mg
Żelazo	0,37 mg
Magnez	18 mg
Fosfor	38 mg
Potas	261 mg
Sód	8 mg
Cynk	0,32mg
Miedź	0,05 mg
Mangan	0,18 mg
Selen	0 µg
Fluor	0,2 µg
Cholesterol	0 mg

Cukinia - zastosowanie w kuchni

Cukinia ma wiele kulinarnych zastosowań. Można dodawać ją do leczo, zup,  zup kremów,  sałatek,  sosów dań mięsnych i wegetariańskich, można ją dusić, gotować, smażyć, grillować, panierować, faszerować... itp. Utarta cukinia nadaje się, jako baza do placuszków - czy to wytrawnych, czy takich podawanych na słodko - oraz ciast.

Młode cukinie można jeść na surowo, myjemy je, nie musimy nawet obierać ich ze skóry, kroimy w plastry lub paseczki i traktujemy, jako przekąski między posiłkami – na surowo cukinia jest nie tylko bardzo zdrowa, ale i smaczna.

Takie wykorzystywanie cukinii jest szczególnie cenione przez osoby walczące z nadmiarem kilogramów czy te dbające o linię.

Kwiaty cukinii także są jadalne oraz bardzo smaczne. W Polsce nie są łatwo dostępne w sprzedaży, ale ostatnio zaczyna się je doceniać i coraz częściej wykorzystywać w kuchni.
Kwiaty cukinii można zrywać bez obawy o kondycję rośliny, a potem smażyć, faszerować czy dodawać do ciasta.

Istnieje bardzo wiele różniących się od siebie wyglądem i smakiem odmian cukinii.

Są to np. Acceste, Greta, Storr's Green, Courges, Zuchino, Astra itd.

Młodych cukinii nie obiera się ze skórki, ale te stare mają ją na tyle zdrewniałą, iż konieczne jest jej usunięcie.

Cukinia nie wykazuje zdolności do kumulowania metali ciężkich, jest odporna na schorzenia i pasożyty.

Można ją przechowywać do 2 tygodni w temperaturze 6-10^oC przy dość dużej wilgotności.

www.zdrowiezroślin.pl