Diabelska moc czarciego pazura

Środki lecznicze sporządzane z tej rośliny zwyczajowo były używane, jako leki przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz regulujące pracę przewodu pokarmowego [1,2].

Hakorośl rozesłana (Harpagophytum procumbens), zwana także diabelskim szponem lub czarcim pazurem, jest południowoafrykańską wieloletnią rośliną należącą do rodziny połapkowatych (Pedaliaceae). Czarci pazur ma specjalny system korzeniowy do przechowywania wody, który umożliwia mu przetrwanie suchych warunków pustynnych. To właśnie te bulwy są surowcem leczniczym. W krajach Afryki Południowej Harpagophytum procumbens od najdawniejszych czasów znajduje zastosowanie w tradycyjnej medycynie plemiennej.

Do najistotniejszych składników czynnych korzeni Harpagophytum należą

glikozydy irydoidowe (1-3%):

harpagozyd (działanie przeciwzapalne oraz przeciwbólowe, porównywalne do działania fenylobutazonu),

harpagid (dość silne działanie przeciwzapalne i przeciwreumatyczne,

prokumbina (właściwości znieczulające i przeciwzapalne),

werbaskozyd

 izoakteozyd.

Ponadto trójterpeny:

kwas oleanolowy, kwas ursolowy (właściwości cytotoksyczne, przeciwzapalne i zmniejszające stężenie cholesterolu we krwi),

kwas acetylo-oleanolowy,

kwasy fenolowe (kwas chlorogenowy - właściwości żółciopędne,

kwas cynamonowy,

kwas kawowy - słabe właściwości bakteriostatyczne),

cukry 50-70% (stachioza, rafinoza, fruktoza),

flawonoidy (kwercetyna, kemferol (słabe działanie spazmolityczne),

luteolina (właściwości moczopędne),

fitosterole (stigmasterol, beta-sitosterol - zmniejszają stężenie cholesterolu we krwi),

chinony (harpagochinon) [1,3].

Korzeń diabelskiego pazura (Harpagophyti radix) znany jest ze swej aktywności
w leczeniu zwyrodnieniowego zapalenia stawów, ścięgien oraz zapalenia kości i stawów.

Opisano także jego udział w leczeniu chorób serca oraz zapalenia nerek.

Dodatkowo wskazaniem do stosowania Harpagophytum są bóle okolicy lędźwiowo-krzyżowej, neuralgie, bóle głowy, a nawet gorączka.

Najnowsze badania wskazują na jego udział w leczeniu uszkodzeń chrząstki stawów oraz arytmii serca i problemach z ciśnieniem [4].

Wegener i Lupke w badaniu otwartym analizowali wpływ wodnego ekstraktu z Harpagophytum procumbens u pacjentów ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów: biodrowego lub kolanowego.

Chorym podawano 400 mg wodnego ekstraktu Harpagophytum procumbens. Wykazano silną redukcję objawów bólowych oraz symptomów zapalenia stawów. Po 12 tygodniach obserwowano redukcję bólu o 45,5%, zwiększenie ruchliwości stawów o 35%, zmniejszenie trzeszczenia podczas ruchu w stawie o 25,4% oraz opuchlizny stawu o 57,6%.

Uzyskane wyniki świadczą o korzystnym działaniu ekstraktu z Harpagophytum procumbens w leczeniu zapalenia stawów i poprawie ich ruchliwości. Obserwowano również korzystny wpływ wysokiej dawki (960 mg) ekstraktu z hakorośli w łagodzeniu objawów bólowych oraz w zwiększaniu mobilności kręgosłupa u pacjentów z przewlekłym bólem pleców oraz poprawę stanu zdrowia u chorych cierpiących na bóle okolicy lędźwiowo-krzyżowej [4,5].

Wyciągi z hakorośli rozesłanej wykazują działanie zapobiegające degradacji macierzy chrząstki poprzez hamowanie syntezy i wydzielania metaloproteaz (MMPs), w tym głównie elastazy, przez chondrocyty. Mechanizm hamowania syntezy metaloproteaz jest związany z blokowaniem wydzielania cytokin prozapalnych, w tym interleukiny 1 (IL-1) i czynnika martwicy nowotworów α (TNF-α) przez chondrocyty pobudzone reakcją ostrej fazy [1].

Wyciągi z korzenia hakorośli rozesłanej są uważane za jeden z silniej działających, naturalnych wymiataczy wolnych rodników tlenowych. Jest to związane ze znaczną zawartością flawonoidów oraz fenoli roślinnych. Te dwie grupy związków mają silne własności przeciwutleniające, stanowiąc donory wolnych rodników tlenowych.

Wyciągi z hakorośli rozesłanej, oprócz wychwytywania wolnych rodników tlenowych, mają również zdolność blokowania ich syntezy przez komórki układu odpornościowego, m.in. na drodze hamowania wydzielania syntetazy tlenku azotu (iNOS) [1].
W badaniu na szczurach wykazano synergizm działania morfiny i wyciągu z hakorośli rozesłanej w leczeniu bólu neuropatycznego. Zaobserwowano zmniejszenie hiperalgezji i allodynii, a także mniejszą częstotliwość występowania działań niepożądanych [6].

Potwierdzono w badanym zakresie dawek (50-800 mg/kg) znaczącą statystycznie aktywność przeciwzapalną i przeciwbólową ekstraktu wodnego z korzeni hakorośli, a także ujawniono jego działanie przeciwcukrzycowe.

Hakorośl zmniejszała stężenie glukozy we krwi zarówno u zdrowych jak i chorych na cukrzycę szczurów [7].

Ekstrakty harpagozydu (HS) i Harpagophytum procumbens (HP) wykazują działanie antymutagenne wobec mutagennego/rakotwórczego czynnika środowiska, jakim jest
1-nitropyren (najbardziej powszechny nitropolicykliczny węglowodór aromatyczny). Jest to pierwszy raport o właściwościach antymutagennych HS i HP. Większą ochronę przed uszkodzeniami chromosomów, spowodowanymi działaniem 1-NPY, zapewnił ekstrakt z HP niż HS, prawdopodobnie ze względu na obecność naturalnych przeciwutleniaczy w ekstrakcie.

Wyniki te podkreślają zainteresowanie wodnymi lub wodno-etanolowymi ekstraktami HP zwykle stosowanymi w fitoterapii. Dalsze badania są konieczne do pogłębienia wiedzy na temat zależności pomiędzy działaniem przeciwzapalnym
i antymutagennym [8].

Zewnętrznie diabelski szpon działa przeciwzapalnie, antyhistaminowo, łagodząco na skórę, przeciwbólowo i regenerująco. Badania przeprowadzone z zastosowaniem wyciągu wodno-alkoholowego z czarciego pazura, wprowadzonego do żelu wykazały, że ma on działanie przeciwzapalne, łagodzące, odżywcze, regenerujące oraz delikatnie obkurczające naczynia krwionośne.

Przeciwwskazaniem do stosowania surowca jest wrzód żołądka lub dwunastnicy. Jednoczesne podawanie z lekami obniżającymi ciśnienie krwi i antyarytmicznymi może nieznacznie nasilać ich działanie, ponieważ istnieją doniesienia o antyarytmicznym i hipotensyjnym działaniu ekstraktu z korzenia hakorośli. Brak jest danych na temat wpływu surowca na rozwój płodu, kancerogenność i mutagenność oraz przechodzenia związków aktywnych do mleka matki. Dlatego też nie zaleca się stosowania preparatu z hakorośli u kobiet w ciąży oraz w okresie karmienia piersią.

Doustne dawki toksyczne zarówno korzenia hakorośli jak i harpagozydu są wysokie i wynosiły u myszy odpowiednio ponad 13,5 g/kg masy ciała po podaniu doustnym i 1 g/kg po podaniu dootrzewnowym [10].

Wyciąg z korzenia hakorośli rozesłanej (Harpagophyti radix) oraz jego przetwory poddano licznym badaniom klinicznym, mającym na celu określenie jego skuteczności, jako leku przeciwbólowego, przeciwzapalnego oraz tolerancji [10]. Aktualnie najczęstszym wskazaniem do jego stosowania są dolegliwości układu ruchu.

Korzeń hakorośli zyskał pozytywną opinię komitetów naukowych m.in. ESCOP i EMEA. Ciągle trwają badania nad skutecznością wyciągów z Harpagophytum procumbens i ich zastosowaniem w różnego typu schorzeniach. Jednak ze względu na możliwe działania niepożądane zaleca się stosowanie preparatów zawierających ekstrakt z rośliny tylko pod kontrolą lekarza [9,10].

Beata Flis, Kamila Głusek, Monika Szewczyk

Żel z wyciągiem z korzenia diabelskiego pazura kupisz tu

https://www.zdrowiezroslin.pl/pl/p/Wyciag-z-diabelskiego-pazura-Masc-zel-200-ml-/93

www.zdrowiezroslin.pl

Bibliografia:
1. Lis K. The devilish power of devil’s claw. Reumatologia 2010; 48, 2: 128–132.
2. Mncwangi N, Chen W, Vermaak I, Viljoen AM, Gericke N. Devil's Claw-a review of the ethnobotany, phytochemistry and biological activity of Harpagophytum procumbens. J Ethnopharmacol. 2012 Oct 11;143(3): 755-71.
3. Wolski T, Baj T, Ludwiczuk A, Głowniak K, Niedźwiecki R. Hakorośl rozesłana (Harpagophytum procumbens DC.) – roślinny surowiec o wielokierunkowym działaniu farmakologicznym. Postępy Fitoterapii 1/2010, s. 13-22.
4. Baraniak J, Kania M. Wybrane surowce zielarskie o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwreumatycznym. Postępy Fitoterapii 2/2011, s. 94-99.
5. Wegener T, Lüpke NP. Treatment of patients with arthrosis of hip or knee with an aqueous extract of devil's claw (Harpagophytumprocumbens DC.). Phytother Res. 2003 Dec;17(10):1165-72.
6. Parenti C, Aricò G, Pennisi M, Venditti A, Scoto GM. Harpagophytum procumbens extract potentiates morphine antinociception in neuropathic rats. Nat Prod Res. 2015 Jul 20:1-8.
7. Mahomed IM, Ojewole JA. Analgesic, antiinflammatory and antidiabeticproperties of Harpagophytum procumbens DC (Pedaliaceae) secondary root aqueousextract. Phytother Res. 2004 Dec;18(12): 982-9.
8. Manon L, Béatrice B, Thierry O, Jocelyne P, Fathi M, Evelyne O, Alain B. Antimutagenic potential of harpagoside and Harpagophytumprocumbens against
1-nitropyrene. Pharmacogn Mag. 2015 May;11(Suppl 1): 29-36.
9. Piechota-Urbańska M, Kołodziejska J, Berner-Strzelczyk A. Zastosowanie wyciągu
z czarciego pazura w przeciwzapalnych preparatach aplikowanych na skórę, wytworzonych na bazie polimerów kwasu akrylowego. Polimery w Medycynie 2009, T. XXXIX, Nr 3.
10. Klimek B.: Korzeń hakorośli (Harpagophytiradix) – roślinny lek. Postępy Fitoterapii (2001), 2–3, 6, 12–14.