poniedziałek, 4 lipca 2016

Czarna porzeczka. Wartości odżywcze i lecznicze, przetwory.

Czarna porzeczka. Wartości odżywcze i lecznicze, przetwory.
Owoce czarnej porzeczki oczyszczają organizm z toksyn, wspomagają leczenie wątroby i nerek. Kwasy owocowe korzystnie wpływają na procesy gnilne, a zawarta w nich tanina działa przeciwzapalnie. Ze względu na bogactwo bakteriobójczych fitoncydów, owoce czarnej porzeczki hamują rozwój bakterii, wirusów i grzybów, dlatego zaleca się picie soku z czarnej porzeczki w okresach gryp i innych infekcji wirusowych.

Czarna porzeczka jest uważana za kopalnię składników odżywczych i witamin. 10 dag owoców czarnej porzeczki zawiera aż 400 mg witaminy C (cytryna ma jej tylko 60 mg). Poza tym są one bogate w witaminy B1, B2, B6, B9, D, E, K, P, pektyny, karotenoidy, cukry, kwasy organiczne, garbniki, olejki eteryczne, sole fosforu, żelaza i potasu. 

Liście czarnej porzeczki są również bogate w witaminę C jak jej owoce, poza tym w magnez, mangan, srebro, miedź, ołów, siarkę, olejki lotne. Świeże owoce, sok z czarnej porzeczki i wywar z nich są niezastąpionym źródłem witamin, stosowane w zapaleniu błony śluzowej żołądka z niskiej kwasowości, wrzodach żołądka, chorobach jelit.
Najwięcej substancji biologicznie czynnych zawierają czarne porzeczki świeżo zerwane z krzaka. Z każdą godziną ich wartość maleje. Substancje zawarte w owocach czarnej porzeczki rozszerzają naczynia krwionośne, poprawiają przemianę materii i apetyt, oczyszczają krew, działają przeciwzapalnie, napotnie. Poprawiają funkcję kory nadnerczy, pracę układu sercowo-naczyniowego, podnosi odporność, obniża poziom glukozy we krwi w cukrzycy. Spożywanie czarnej porzeczki jest zalecane w chorobach węzłów chłonnych, miażdżycy, nadciśnieniu tętniczym, niedokrwistości i chorobie popromiennej.
Herbata z liści czarnej porzeczki ma regenerujący wpływ na organizm. Liście są używane do wzmocnienia organizmu, działają antyseptycznie, przeciwzapalnie, anty-reumatycznie, moczopędnie i oczyszczająco. Napar z liści czarnej porzeczki jest również stosowany, jako łagodny środek przeczyszczający, napotny, w problemach metabolicznych i przewlekłym krwawieniu (np. dziąseł).
Liście czarnej porzeczki mają zastosowanie również w leczeniu zapalenia błony śluzowej żołądka.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE
Czarna porzeczka działa moczopędnie i napotnie, ma właściwości przeciwgnilne, przeciwartretyczne, przeciwbiegunkowe, przeciwszkorbutowe, wzmacniające żołądek.
WSKAZANIA LECZNICZE
Angina, artretyzm, reumatyzm, gościec, biegunka, dolegliwości wątrobowe, szkorbut, zmęczenie ogólne, kamica moczowa, zatrzymanie moczu, miażdżyca, migrena, nerwica żołądka, niedokrwistość, nieżyty dróg trawiennych, przyzębica, skaza krwotoczna, zaćma soczewkowa, zła krzepliwość krwi, żółtaczka, wypadanie włosów i zębów, złe trawienie, niedomoga nerek, zapalenie gruczołu krokowego, nadmiar kwasu moczowego, infekcje bakteryjne, osłabienie ogólne, zatrucia.
SPOSÓB UŻYCIA
Na użytek wewnętrzny
Angina. Jadać owoce i płukać gardło wywarem z 60 g liści na litr wrzątku. Naciągać 15 minut.
Napar. Garść liści na l szklankę wrzątku. Popijać rano i wieczorem po pół szklanki, co działa odtruwające, wzmacniająco i uspokajająco.
Sok ze świeżych jagód czarnej porzeczki stosuje się przy przyzębicach i zapaleniu krtani. Popijać 3 razy dziennie po l łyżce.
Sok na cukrze nastawiony w cieniu, z dala od promieni słonecznych, stosuje się 2 razy dziennie po 1/4 szklanki przy niedomodze nerek i wątroby, na szkorbut, przyzębicę, skazę krwotoczną, zaćmę soczewkową, żółtaczkę, niedokrwistość, wypadanie włosów.
Liść czarnej porzeczki jest składnikiem wielu mieszanek ziołowych:
1. Na rwę kulszową. W równej ilości liście czarnej porzeczki, poziomki, brzozy oraz kwiaty tawuły łąkowej i pączki topoli. Napar z l łyżki ziół na 1/4 szklanki wody gotować 3 minuty i popijać 2 razy dziennie między posiłkami.
2. Na zapalenie gruczołu krokowego. Liść czarnej porzeczki z dodatkiem liści borówki brusznicy, maliny i jeżyny. Napar sporządza się jak w punkcie 1. Napar zwiększa ilość wydalanego kwasu moczowego, powodując stopniowy zanik obrzęków, poprawę krążenia krwi i czynności serca. Garbniki i związki boru wywierają działanie przeciwzapalne na błony śluzowe żołądka i jelit, hamują rozwój drobnoustrojów, działają słabo ściągające.
3. Środek moczopędny. Liść czarnej porzeczki, owoc jałowca, ziele hyzopu, kwiat lawendy, kwiat wrzosu zwyczajnego, korzeń wilżyny, ziele skrzypu, korzeń pietruszki, nasienie fasoli, ziele nawłoci.
4. W skazie moczanowej (pomocniczo). Do naparu dodać kwiat więzówki, ziele marzanki wonnej, korę jesionu pospolitego.
5. W nieżycie jelit i żołądka. Do liści czarnej porzeczki dodać ziele rdestu ptasiego, liść poziomki, korzeń żywokostu, ziele dziurawca, liść mięty pieprzowej, liść pokrzywy, liść orzecha włoskiego, ziele drapacza lekarskiego.
6. Na reumatyzm. Liście czarnej porzeczki 100 g, jesion mannowy, pączki sosny. Stosować l łyżeczkę mieszanki na szklankę wrzątku. Popijać dwa razy dziennie po jednej szklance.
7. Przy detoksykacji oraz kuracji wzmacniającej i uspokajającej zaleca się pić: rano -napar z liści czarnej porzeczki, w południe - napar z mięty, a wieczorem - napar z liści lipy. Jednocześnie spożywać surowe owoce przy zapaleniu płuc, gruźlicy, bólach głowy i zapaleniu gardła.
Dzięki inhibitorowi utleniania kwasu askorbinowego wit. C zawarta w czarnej porzeczce rozkłada się bardzo wolno (do 15 proc. w ciągu roku).
Galaretkę z czarnej porzeczki można sporządzić bez gotowania. Po utarciu z cukrem porzeczki gęstnieją bez dodawania środków żelujących. Popularnanalewka z czarnej porzeczki, oczywiście spożywana z umiarem, ma działanie witaminizujące i wzmacniające.

Przepisy lecznicze z czarną porzeczką

Przeziębienie, zmęczenie, niedobór witamin, anemia, bezsenność
Łyżkę rozdrobnionych suszonych liści lub owoców czarnej porzeczki zalać szklanką wrzącej wody i zaparzać w termosie przez 30 min. Pić systematycznie po południu i wieczorem. Do porzeczki można dodać suszone liście malin, żurawiny, jagody, owoc dzikiej róży.
Miażdżyca i nadciśnienie
Pić pół szklanki naparu z liści lub owoców 3-4 razy dziennie.
Wysypka skórna
30 dag suchych liści i cienkich gałązek czarnej porzeczki zalać 3 litrami wrzącej wody. Zaparzać pod przykryciem przez 30 min., przecedzić i wlać do wanny. Kąpiel powinna trwać przez 10-15 minut, jest szczególnie polecana dla dzieci.
Infekcja gardła z chrypką
Łyżkę rozdrobnionych suszonych liści lub owoców czarnej porzeczki zalać szklanką wrzącej wody i zaparzać w termosie przez 30 min. Płukać gardło po każdym posiłku i między posiłkami.
Hemoroidy
Łyżkę suszonych owoców i łyżkę suszonych liści czarnej porzeczki zalać 250 ml wrzącej wody i zaparzać w termosie przez pół godziny. Pić pół szklanki naparu 5-6 razy dziennie.
Reumatyzm
Ciepły napar z liści porzeczki pić po szklance 2-3 razy dziennie.
Nadwaga
Łyżkę suchych liści czarnej porzeczki, łyżkę suchych liści czerwonych winogron, dwie łyżki liści pokrzywy zalać wrzątkiem, zaparzać pod przykryciem. Dodać sok z połowy cytryny. Wypić szklankę przed posiłkiem. Dobry i bezpieczny środek na schudnięcie.
Anemia, niski poziom hemoglobiny
Jeść codziennie rozgniecione świeże jagody utarte z cukrem z dodatkiem płaskiej łyżki mąki gryczanej.
Biegunka
W przypadku rozwolnienia poleca się pić wywar z suszonych owoców.
Nowotwór
W przypadku łagodnych i złośliwych guzów jeść codziennie świeże owoce w dowolnej ilości (jeśli nie ma negatywnych reakcji).

Galaretka z czarnej porzeczki na zimno, witaminizująca, na zimę
Składniki
1 kg owoców czarnej porzeczki (waga po oczyszczeniu)
0,5 kg drobnego cukru (bez środków żelujących)
Świeżo zerwane, oczyszczone z liści i szypułek porzeczki zasypać cukrem, utrzeć drewnianą pałką, aż cukier się całkowicie rozpuści. Przełożyć do czystych małych słoiczków, wytrzeć brzegi, zamknąć szczelnie czystymi suchymi pokrywkami. Galaretka z czarnej porzeczki gęstnieje bez dodania środków żelujących już po kilku godzinach. Słoiki z galaretką z czarnej porzeczki koniecznie przechowywać w lodówce. Jeśli sporządzamy większą ilość słoiczków, aby cieszyć się jej świeżym smakiem i aromatem w zimne dni, trzeba je wstawić do garnka z chłodną wodą (do 2/3 wysokości słoika) i powoli podgrzewać. Kiedy woda zacznie falować, podgrzewać jeszcze przez 15 minut.
Rada: Ciepłe słoiki lepiej zamykają się. Wymyte i suche słoiki można ogrzać wkładając je na chwilę do ciepłego piekarnika.

Sok z czarnej porzeczki na zimę
Składniki
6 kg owoców (waga po oczyszczeniu)
cukier
Świeżo zebrane czarne porzeczki kilkakrotnie dokładnie wymyć w chłodnej wodzie, osączyć na sicie. Oczyścić usunąć liście, na końcu delikatnie zdjąć jagody z szypułek. Niedojrzałe owoce odrzucić. Porzeczki rozgnieść lub zmielić blenderem. Przełożyć do dużego emaliowanego garnka, zalać gorącą wodą (powinna tylko przykryć miazgę), doprowadzić do wrzenia i zaraz zdjąć z ognia. Przykryć, przecedzić dopiero po kilku godzinach. Otrzymany sok posłodzić (na każdy litr soku z czarnej porzeczki dodać pół szklanki cukru). Podgrzewać mieszając, aby cukier rozpuścił się całkowicie. Gotować tylko przez 3 minuty i szybko przelać do czystych ciepłych słoików (można je ogrzać w piekarniku). Temperatura soku nie powinna spaść poniżej 90 C. Wytrzeć brzegi słoików do sucha, słoiki szczelnie zamknąć suchymi pokrywkami. Słoiki z sokiem z czarnej porzeczki postawić do góry dnem. Po ostudzeniu przechowywać w zimnej piwnicy. Sok z czarnej porzeczki można dodatkowo utrwalić wstawiając ostudzone słoiki do garnka z wodą, powoli podgrzewając ją. Kiedy woda zacznie falować zmniejszyć gaz, słoiki 0,5 l podgrzewać jeszcze przez 15 minut, a litrowe przez 25 minut. Wyłączyć gaz, słoiki wyjąć po ostudzeniu wody.

Sok z czarnej porzeczki ma działanie wzmacniające, odtruwające, napotne (bardzo dobry w gorączce, przy przeziębieniu i kaszlu). Zaleca się picie soku z czarnej porzeczki rekonwalescentom, szczególnie po przebytych chorobach zakaźnych.

Nalewka z czarnej porzeczki,  wzmacniająca
Składniki
1 kg świeżo zerwanych owoców porzeczki (waga po oczyszczeniu)  30 dag cukru 
mały strąk wanilii
1,5 l dobrej gatunkowo żytniej wódki (nie spirytusu) 
świeży imbir (5 cm)
Świeżo zerwane porzeczki wypłukać kilka razy w chłodnej wodzie, odrzucić owady, liście, pływające po powierzchni wody jagody. Porzeczki przenieść na sitko, następnie rozłożyć cienką warstwą na ręczniku, aby wyschły. Imbir obrać ze skórki, drobno posiekać. Jagody delikatnie zdjąć z szypułek, aby nie tracić soku. Wybrać tylko dojrzałe owoce, zmiażdżyć drewniana pałką w szklanym lub emaliowanym naczyniu. Masę przełożyć do słoika, dodać przeciętą na pół wanilię, imbir, zasypać cukrem i zalać alkoholem (porzeczki powinny być całkowicie przykryte wódką z zapasem 1 cm). Słoik szczelnie zakręcić, zostawić w szafce kuchennej na miesiąc. Co jakiś czas lekko wstrząsnąć. Po tym czasie przelać zawartość słoika przez czystą gazę na sitku do 2 butelek, zakręcić, wstawić do szafki. Nalewkę z czarnej porzeczki pić profilaktycznie raz dziennie po 4 łyżeczki w pół szklanki wody. Można dodać sok z cytryny, aby wzmocnić jej działanie przeciw infekcjom.

Czarne porzeczki na zimę we własnym soku,  bez gotowania
Czarne porzeczki wsypać do słoików. Słoiki zamknąć, wstawić do garnka z chłodną wodą. Podgrzewać na małym ogniu. Porzeczki powoli puszczą sok. Kiedy objętość jagód zmniejszy się o połowę, przelać owoce z sokiem z dwóch słoików do jednego. Owoce powinny być całkowicie przykryte sokiem, inaczej są mniej trwałe. Słoiki szczelnie zamknąć, pogrzać ponownie w garnku z wodą i gotować (słoiki 0,5 l przez 20 minut, słoiki 1 l przez 30 minut). Po tym czasie wyjąć je z wody i postawić do góry dnem do ostudzenia.

Czarne porzeczki duszone w soku z czerwonych porzeczek na zimę
Składniki
2 kg oczyszczonych owoców czarnej porzeczki
0,4 l świeżego soku z czerwonych porzeczek
Sok z czerwonych porzeczek przygotować jak sok z czarnych porzeczek bez cukru (przepis niżej). Oczyszczone owoce umieścić w emaliowanym lub szklanym garnku, zalać sokiem z czerwonych porzeczek, doprowadzić do wrzenia i gotować przez 5 minut. Przelać do słoiczków, postawić do góry dnem.
Rada: Czarne porzeczki bez cukru można dusić w soku z malin, agrestu, pomarańczy. Sok musi być świeżo przygotowany.

Dżem z czarnej porzeczki bez cukru na zimę
Składniki
3 kg oczyszczonych owoców czarnej porzeczki
sok z dużej pomarańczy z pępkiem
kilka łyżek wody
Owoce zmielić (zostawić 3 szklanki całych porzeczek), wszystkie przełożyć do rondla, dodać sok. Podgrzewać na niewielkim gazie mieszając. Jeśli masa jest zbyt gęsta, można dodać trochę wody. Ugotowane i gorące owoce przełożyć do słoiczków (zostawić kilka cm wolnego miejsca), wytrzeć ich brzegi i mocno zakręcić. Postawić do góry dnem. Z czasem dżem sam gęstnieje, bez cukru żelującego. Po otwarciu słoik dżemu z czarnych porzeczek bez cukru powinien stać w lodówce.

Przecier z czarnych porzeczek w soku z jabłek
Składniki
2 kg oczyszczonych owoców czarnej porzeczki
200 ml świeżego soku ze słodkich jabłek
Wycisnąć sok z jabłek. Do garnka z wrzącym sokiem wsypać porzeczki, wymieszać. Owoce zgnieść lekko drewnianą pałką. Garnek przykryć, podgrzewać na średnim ogniu nie dłużej niż przez 5 minut. Gorące przetrzeć przez sito. Sok z jabłek zagotować w rondlu, dodać przetarte porzeczki, na małym ogniu doprowadzić do temperatury 90°C. Nie gotować. Natychmiast przełożyć do ciepłych słoików, szczelnie zamknąć i postawić do góry dnem. Przecier utrwalić wstawiając słoiki do ciepłej wody. Słoiki 0,5 l powinny gotować się przez 15 minut od momentu zawrzenia wody. Słoiki zostawić w wodzie do ostudzenia. Przecier z czarnych porzeczek można wykorzystać do deserów i ciast.

Przecier z czarnych porzeczek w soku z wiśni
Składniki
0,5 l świeżego soku z wiśni
1 kg przecieru z czarnych porzeczek
Przygotować jak przecier z czarnej porzeczki w soku z jabłek.

Sok z czarnej porzeczki na zimę,  bez gotowania
Składniki
3 kg oczyszczonych owoców czarnej porzeczki
350 ml wody
Porzeczki zmielić w maszynce do mięsa lub blenderem. W emaliowanym lub szklanym garnku zalać masę wodą i pod przykryciem ogrzewać do 70°C. Temperaturę utrzymywać przez 20 minut, mieszając od czasu do czasu. Ostudzić, a po 3 godzinach wylać na sito. Otrzymany sok podgrzać do temperatury 95°C, przelać do słoików. Dobrze zamknięte słoiki postawić do góry dnem, przykryć kocykiem, aby przetwory powoli stygły.
Rada: Pozostałą masę można zalać 2 szklankami wody, po 5 godzinach przecedzić. Płyn wypić lub dodać do innych przetworów z porzeczek. 
Sok z czarnej porzeczki z dodatkiem miodu stosuje się przy silnym kaszlu, w zapobieganiu miażdżycy tętnic i obniżaniu ciśnienia krwi w przypadku nadciśnienia.

Nalewka z czarnej porzeczki,  wzmacniająca, poprawiająca trawienie
Składniki
60 dag świeżo zerwanych owoców czarnej porzeczki (waga po oczyszczeniu) 
3/4 łyżki kminku
30  zdrowych zielonych liści czarnej porzeczki 
1,5 l dobrej gatunkowo żytniej wódki (nie spirytusu)
Świeżo zerwane porzeczki wypłukać kilka razy w zimnej wodzie, odrzucić zżółkłe liście, wypływające na powierzchnię wody owoce, ślimaki i owady. Porzeczki przełożyć na sito, aby ociekła z nich woda. Rozłożyć cienką warstwą na ręczniku. Podobnie postąpić z liśćmi. Kiedy porzeczki wyschną, jagody delikatnie zdjąć z szypułek, nie tracąc soku. Wybrać tylko dojrzałe owoce, zmiażdżyć drewnianą pałką w szklanym lub emaliowanym naczyniu. Masę przełożyć do słoika, dodać osuszone porwane liście, lekko zmiażdżony kminek. Składniki zalać wódką, słoik szczelnie zamknąć, wstawić do szafki na miesiąc. Po tym czasie przefiltrować przez czystą gazę, rozlać do butelek. Nalewkę z czarnej porzeczki przechowywać szczelnie zamkniętą w ciemnym miejscu. Nalewka ma lekki smak kminku.


 Przeciwwskazania
1.    Porzeczki trzeba wprowadzać do diety dzieci bardzo ostrożnie i w niewielkich dawkach, gdyż często wywołują reakcje alergiczne.
2.    Czarna porzeczka jest przeciwwskazana w zakrzepowym zapaleniu żył, kwasowości żołądka, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nadkwaśności i zapaleniu żołądka.
3.    Świeżych owoców i soku z czarnej porzeczki nie można przyjmować w zapaleniu wątroby.
4.    Długie i nieograniczone zużycie to może prowadzić do zwiększonego krzepnięcia krwi.
5.    Nie powinno się pić soku z czarnej porzeczki przy stosowaniu kwasu acetylosalicylowego (np. aspiryny).


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz