czwartek, 28 lipca 2016

Cholesterol XXI wieku - homocysteina - jedno badanie może uratować życie

Homocysteina nazywana „cholesterolem XXI wieku”.Homocysteina jest aminokwasem, który w dzisiejszych czasach powinien być zdecydowanie częściej oznaczany w surowicy krwi niż cholesterol. Jej podwyższone stężenie odpowiada za zwiększone ryzyko wielu chorób tj. zakrzepica, miażdżyca, zawał serca, czy udar. Jej stężenie już powyżej 8 umol/l już jest sygnałem ostrzegawczym. Podwyższona homocysteina jest efektem wielu różnych czynników – od stylu życia aż po mutacje genetyczne.

Homocysteina po raz pierwszy została odkryta na początku XX wieku, jednak wówczas nie zdobyła zbyt dużego zainteresowania. W 1969 roku McCully opisał związek podwyższonej homocysteiny w krwi z zwiększonym ryzykiem chorób miażdżycowych. Liczne badania na jej temat zaczęły pojawiać się dopiero niedawno. Wykazano już, że wysokie stężenie homocysteiny w krwi odpowiada za choroby takie jak: miażdżyca, zakrzepica, udar, zmiany kostne, zaburzenia psychiczne, wady wrodzone.

Kilka słów o metabolizmie

Homocysteina powstaje w wyniku odłączenia grupy metylowej od Metioniny – aminokwasu dostarczanego z pożywieniem. Ubocznym produktem demetylacji jest SAM i jest to główny dawca grup metylowych. W krwiobiegu homocysteina występuje w postaci wolnej (20%) i związanej z białkami (80%).Jej dalsze przemiany zależą od aktualnych potrzeb organizmu – albo przechodzi z powrotem w metioninę, albo przechodzi reakcje prowadzącą do powstania cysteiny.  Homocysteina podlega dwóm szlakom metabolicznym: remetylacji i transsulfuracji. Do pierwszego potrzebna jest syntaza metioniny – enzym, którego kofaktorem jest witamina B12. Enzym ten przenosi grupę metylową z z N−5−metylotetrahydrofolianu – pochodnej kwasu foliowego, która powstaje pod wpływem enzymu reduktazy MTHFR. W wątrobie metyzacja zachodzi z udziałem metylotransferazy betainowo−homocysteinowej (BHMT), zaś grupy metylowej dostarcza betaina.

Drugi proces, któremu podlega Hcy to transsulfuracja, podczas której pod wpływem enzymu β−syntazy cystationiny (CBS) i z udziałem witaminy B6 powstaje cystationina, a następnie pod wpływem enzymu γ−cystationazy, również zależnej od witaminy B6−cysteina.

Celem obu procesów jest usunięcie homocysteiny z krwiobiegu. W warunkach fizjologicznych u zdrowej osoby proces powstawania homocysteiny i jej usuwania jest w równowadze. Problemy się zaczynają, kiedy poziom homocysteiny rośnie. Toksyczny wpływ homocysteiny jest już zauważany od 10 umol/l, czyli w stężeniu występującym w tzw. „normie” laboratoryjnej.

Co powoduje wzrost homocyteiny

Niedobory witamin z grupy B – witaminy te są niezbędne do przeprowadzenia wyżej wymienionych procesów – zwłaszcza B12, B6 i B9. Do ich niedoborów najczęściej dochodzi w wyniki niedożywienia, zaburzonego wchłaniania substancji odżywczych, w stanach zapalnych jelit w przewlekłym zakażeniu H.pylori

Zaburzona czynność nerek – prowadzi do zaburzeń w rozkładzie aminokwasów siarkowych,

Nowotwory,

Niedoczynność tarczycy – powoduje zmniejszenie stężenia enzymów zależnych od wątroby.

Alkohol, papierosy – powodują spadek poziomu witamin z grupy B, alkohol zaburza syntazę metioninową, nadmierne spożywanie alkoholu dwukrotnie podnosi poziom homocysteiny, Jeden papieros dziennie podnosi jej poziom o około 1% u kobiet i 0,5% u mężczyzn.

Kawa - Picie kawy, nawet w umiarkowanej ilości, powoduje wzrost poziomu homocysteiny. Wypicie ponad 8 filiżanek dziennie wywołuje podwyższenie stężenia homocysteiny całkowitej o około 28% u kobiet i 19% u mężczyzn.

Leki – zwłaszcza metformina, sulfonamidy, leki przeciwgruźlicze, kolchicyna, doustna antykoncepcja, IPP, tlenek azotu, acetylocyteina, leki przeciwpadaczkowe.

Nadmierny wysiłek fizyczny,

Uszkodzenia wątroby – niedobory enzymów i kofaktorów,

Mutacje genetyczne – dotyczą przede wszystkim genów kodujących MTHFR i CBS. Wyodrębniono aż 17 mutacji genu CBS i przeszło 50 genu MTHFR, które odpowiadają za zwiększone stężenie Hcy w surowicy. Najcięższe przypadki występują, gdy mamy do czynienia z homozygotą – gdy dwa allele genu są zmutowane. Objawy pojawiają się wówczas już w dzieciństwie i są to: wady rozwojowe, padaczka, zaburzenia widzenia, wczesne zmiany miażdżycowe i osteoporoza. Taka sytuacja na szczęście nie występuje często. Znacznie częściej (aż 40-50% społeczeństwa) występują mutacje w jednym wariancie genu – tzw. Heterozygoty. Niektóre mutacje genu MTHFR zwiększają ryzyko wystąpienia białaczki, rozszczepu kręgosłupa, raka okrężnicy i wczesnych poronień. 

-Podwyższony poziom homocysteiny związany jest przede wszystkim z miażdżycą naczyń krwionośnych. Wpływa ona bardzo niekorzystnie na komórki śródbłonka naczyń. Utlenia się i przyczynia się do powstawania wolnych rodników tlenowych i nadtlenku wodoru, które uszkadzają komórki i utleniają LDL.
-Homocysteina hamuje także aktywność peroksydazy glutationu, przez co upośledza detoks organizmu.
-Nasila również degradację elastyny, co przyspiesza proces zwłóknienia żył i ich zwapnienia. -Homocyteina działa także pro zakrzepowo, nasila agregację płytek krwi.
-Nasila także produkcję kolagenu w naczyniach krwionośnych.
-Ma również zdolność do stymulowania wydzielania cytokin prozapalnych.

Poziom homocysteiny już powyżej 8 umol/l jest niebezpieczny, zaś powyżej 15 umol/l zwiększa ryzyko zawału 3-krotnie, oraz znacznie podwyższa ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu.

Podwyższona homocysteina ma wpływ na zwiększone ryzyko Alzheimera i Parkinsona. Homocysteina jest czynnikiem ryzyka powstawania licznych nowotworów, szczególnie jelita grubego oraz nowotworów indukowanych przez estrogeny. 

Wyniki wielu badań wskazują na związek pomiędzy podwyższonym stężeniem homocysteiny, a występowaniem powikłań w przebiegu ciąży. Wysokie stężenie tego aminokwasu może zaburzać interakcję między plemnikiem a komórką jajową, zmniejszając szanse zapłodnienia. Może także wpływać na wczesne etapy implantacji zarodka  oraz upośledzać ukrwienie łożyska i jego funkcje. Wczesnym skutkiem tych zaburzeń jest poronienie, natomiast późniejszym – zahamowanie rozwoju płodu, jego obumarcie, a także przedwczesne oddzielenie łożyska. Podwyższony poziom homocysteiny podczas ciąży stanowi czynnik ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej. W stanach niedoboru kwasu foliowego aminokwas ten gromadzi się w komórkach zarodka, powodując liczne uszkodzenia i wady.

Może ona wywoływać:

-wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych ( między innymi: choroba niedokrwienna serca, zawał serca, zakrzepica żylna),
-wzrost ryzyka poronienia i wad płodu, powikłania ciążowe,
-wzrost ryzyka rozwoju niektórych nowotworów,
-wzrost ryzyka wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, przede wszystkim choroby Alzheimera,
-wzrost ryzyka wystąpienia cukrzycy typu II,
-wzrost ryzyka wystąpienia zaburzeń nastroju.

Sposoby na wroga

Źródła kwasu foliowego: zielone warzywa liściaste, pomarańcze, brokuły, brukselka, szparagi, nasiona roślin strączkowych, buraki.
Źródła witaminy B6: nasiona roślin strączkowych, pełnoziarniste produkty zbożowe, mięso, ryby, awokado.
Źródła witaminy B12: mięso, ryby, jajka, produkty mleczne.
Źródła betainy: buraki, szpinak, jagody goji.

Podsumowując -  jedno proste badanie może uchronić nas przed wieloma chorobami, a zdecydowanie lepiej zapobiegać niż leczyć.



Piśmiennictwo
http://takeithealthy.blogspot.com/2015/10/homocysteina-czyli-dlaczego-jedno.html
1. Metionina - właściwości lecznicze wybranych związków naturalnych i półsyntetycznych Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie; Henryk S. Różański - Pracownia Biochemii i Biologii Medycznej http://www.rozanski.henryk.gower.pl/metionina.htm2. Morita H. et al.: Arteriosclerosis, Thrombosis
2. Wikipedia 2. Homocysteina przyczyną udarów i zawału? Prof. dr hab. Edward Bald - Kierownik Zakładu Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, a dr Leszek Czupryniak - asystent w Klinice Przemiany Materii Akademii Medycznej w Łodzi - publikacja internetowa 2003-10-17
3. Homocysteina – czynnik ryzyka występowania niedokrwiennego udaru mózgu – dr Witold Palasik - Klinika Neurologii i Epileptologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie; Kierownik Kliniki: dr hab. med. Urszula Fiszer, prof. nadzw. CMKP
4. Korelacja stężeń homocysteiny ze zmianami w tętnicach wieńcowych u mężczyzn z objawami choroby niedokrwiennej serca; Autorzy: Wiktor Piechota, Wiesław Piechota; Polski Przegląd Kardiologiczny; 2004;6/4: 401-406/ Wyd http://www.almamedia.com.pl/
5. Biochemia Harpera; Wyd. PZWL 2004, s 384
6. Homocysteina u dzieci ze schyłkową niewydolnością nerek przed i po rozpoczęciu dializoterapii Autorzy: Katarzyna Zachwieja, H. Gozdecka, Jacek A.Pietrzyk, Dorota Drożdż, Paweł Dyras; Zakład i Oddział Dializ Katedry Pediatrii; http://www.dialped.pl
7. Witamina B6 a homocysteina – przegląd źródeł internetowych 
8. Naruszewicz M. Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej. 1997 97 Spec No:37-45.
9. Malinow M.R. et al.: Circulation 1993, 87:1107-1110.
10. Molekularne mechanizmy miażdżycy tętnic; autor: Lek.med. Maciej Banach I Katedra Kardiologii i Kardiochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi;
11. Prof. Barbara Cybulska, Prof. Jerzy Adamus, Dr Janusz Bejnarowicz, Dr Marianna Janion, Prof. Zdzisława Kornacewicz-Jach, Prof. Jerzy Kuch, Dr hab. Andrzej Pająk. Profilaktyka choroby niedokrwiennej serca. Rekomendacje Komisji Profilaktyki Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Standardy postępowania Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego 2000
12. Zawał serca – nie tylko tradycyjne czynniki ryzyka; autor: lekarz med Izabela Kabacińska opublikowane: grudzień 2004- w www.kardiolog.pl
13. Witaminy, skłądniki mineralne, numery E, U.Unger-Gobel ,wyd. MUZA SA, 1997 14.
Inne publikacje internetowe:
a/ Witamina B6 – wyd. http://suplementy.sklep.pl 2007 b/ Witamina B12 artykuł Barbary Michalik wyd. http://www.resmedica.pl/zdart5996.html 1999 r. c/ Test zagrożenia homocysteiną; rys. postępy miażdżycy; źródło: www.rentgen.pl 15. Rozpowszechnienie głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce. Wyniki badania NATPOL PLUS. Zdrojewski T, Bandosz P, Szpakowski P, Konarski R, Manikowski A, Wołkiewicz E, Jakubowski Z, Łysiak-Szydłowska W, Bautembach S, Wyrzykowski B. Kardiol. Pol 2004; 61 (supl. IV): IV1-IV26
16. Hiperhomocysteinemia - patomechanizmy, diagnostyka, leczenie dr med.Tomasz Rechciński (Klinika Kardiologii Instytutu Medycyny Wewnętrznej Akademii Medycznej w Łodzi) Via Medica 2001, ISSN 1425–3674

3 komentarze:

  1. Jedno proste badanie - dlaczego nie zostało włączone do programu tak jak szczepionki ? Przecież uzasadnienie jest przy takiej skali ryzyka i potencjalnych chorych znacznie wyższe ! Tam na samej górze pracują niedoinformowane debile !

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na górze pracują ludzie chorzy na "KASĘ"
      Depopulacja w natarciu 😡

      Usuń
  2. W szpitalu mi badali jak dostałam udar, a jak prosiłam o badanie homocysteiny w mojej przychodni to młoda lekarka zachowywała się tak jakbym nie wiedziała o czym mówię

    OdpowiedzUsuń