Kawa wątrobie nie zaszkodzi

Kawa to napój stosowany na całym świecie. Jest mieszaniną złożoną z ponad tysiąca związków. Można w niej znaleźć kofeinę, witaminy, fenole, mikro- i makroelementy, chininę oraz wiele innych substancji, które w połączeniu wywierają pozytywny wpływ na zdrowie człowieka [1].

Kawa w istotny sposób oddziałuje na układ sercowo-naczyniowy, a także na metabolizm węglowodanów i lipidów. Spożycie kawy jest związane ze zmniejszeniem występowania cukrzycy. Wydaje się także, że ma ochronne działanie w chorobie Parkinsona wśród zaburzeń neurologicznych. Wpływ kawy na ryzyko zachorowania na raka zależy od danej tkanki, chociaż z dostępnych publikacji wynika, że sprzyja redukcji ryzyka. Można przypuszczać, że spożycie kawy zmniejsza śmiertelność [2].
Niektóre badania sugerują, że spożycie kawy chroni hepatocyty przed uszkodzeniami, niezależnie od tego czy jest to wirus, alkohol, narkotyki czy inne agresory.

Z przeprowadzonych badań wynika, że picie kawy zmniejsza poziom aminotransferazy asparaginianowej, g- glutamylotransferazy (GGT) i aminotransferazy alaninowej [2].
Badania kliniczne wskazują na związek między spożyciem kawy a zachorowaniem na raka wątroby. Sugerują, że zwiększone spożycie używki może obniżyć ryzyko raka wątroby [1,3].

Związek między spożyciem kawy i rakiem wątroby występuje zarówno u osób z chorobą wątroby lub bez przebytej choroby. Spożycie ponad 2 filiżanek dziennie jest związane z redukcją ryzyka raka wątroby o 43% wśród populacji, która zazwyczaj spożywa od 1 do ponad 5 kubków dziennie [4].
Picie kawy zmniejsza ryzyko innych chorób wątroby, sugerując korzystne efekty napoju na czynność tego narządu.

Opublikowano wiele badań epidemiologicznych związanych ze spożyciem kawy i chorobami wątroby. Wszystkie badania przeprowadzono u pacjentów, dlatego też ich wyniki należy interpretować z ostrożnością:

1. Badanie zostało przeprowadzone u 195 poważnie otyłych, europejskich kobiet z NAFDL (niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby) poddanych operacji bariatrycznej, po biopsji wątroby. Wypełniły one kwestionariusz, w którym wzięto pod uwagę spożycie różnej kawy ( kawa filtrowana i espresso), napojów z kofeiną oraz czekolady.
Badanie wykazało, że regularne spożycie normalnej kawy było związane z mniejszym stopniem zwłóknienia oraz było niezależnym czynnikiem ochronnym przeciw włóknieniu [5].

2. Włoscy naukowcy badali 749 pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby. Zauważyli związek między alkoholem i konsumpcją kawy, a rozwojem marskości. Wyniki wskazują na korzystny wpływ kawy [6].
Kawa moduluje wpływ etanolu na poziom GGT w surowicy krwi, w sposób zależny od dawki i płci. U mężczyzn, podniesienie GGT wywołane nadmiernym spożyciem alkoholu (> 280 g / tydzień), okazało się być znacznie zredukowane po spożyciu powyżej 4 filiżanek kawy dziennie. Podobną tendencję zaobserwowano również u kobiet, które jednak nie osiągnęły istotności statystycznej [7].

3. Kolejni włoscy naukowcy badali 137 pacjentów z bezalkoholowym stłuszczeniem wątroby i porównali ich do grupy 108 innych pacjentów. Wyniki wskazują na możliwy korzystny związek ze spożyciem kawy. Wyniki powinny być również interpretowane ostrożnie, ze względu na to, że porównywano pacjentów z NAFLD z pacjentami chorującymi na wiele schorzeń zdrowotnych [8].

4. Nasilenie przewlekłego zapalenia wątroby typu C jest uwarunkowane czynnikami osobniczymi oraz czynnikami środowiskowymi. Kilka badań sugeruje, że kofeina wywiera działanie hepatoprotekcyjne u pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby [9].
Amerykańscy naukowcy badali 766 pacjentów zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C przez prawie cztery lata. Łącznie u 230 pacjentów wykazano poważny postęp choroby, np. marskość wątroby i włóknienie. Regularne spożywanie kawy było statystycznie istotnie związane z niższych stopniem progresji choroby [10].

Z kolei francuskie badania, opracowane w celu oceny wpływu spożycia kofeiny na stopień aktywności i stopnień zwłóknienia u 238 pacjentów z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C, wykazały, że spożycie kofeiny większe niż 408 mg / dobę było związane ze zmniejszoną aktywnością histologiczną (martwiczo-zapalną) u tych pacjentów [9].

5. Naukowcy meksykańscy zbadali antyoksydacyjne właściwości kawy przez pomiar enzymów antyoksydacyjnych i markerów peroksydacji lipidów u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniowym zapaleniem wątroby oraz u pacjentów bez schorzenia. Okazało się, że wysokie spożycie kawy może mieć działanie ochronne przeciwko niealkoholowemu stłuszczeniu wątroby, jednakże nie stwierdzono istotnej różnicy w zwiększeniu aktywności przeciwutleniającej enzymów [11].

Kawa zawdzięcza swoją popularność przede wszystkim swoim walorom smakowym oraz właściwościom pobudzającym. Okazuje się jednak, że to nie jedyne zalety picia kawy. Obecne w każdym ziarenku substancje bioaktywne współdziałają ze sobą i wielokierunkowo oddziałują na nasz organizm [12].

Kawa według przeprowadzonych badań wykazuje również działanie hepatoprotekcyjne chroniąc miąższ wątroby przed niekorzystnym działaniem substancji toksycznych. Jednak badania te nie pozwoliły ustalić, jaka dokładnie ilość kawy dziennie może mieć takie ochronne działanie, dlatego niezbędne są dalsze prace nad tym zagadnieniem.

Sylwia Jokiel-Szczędzina, Joanna Zaława

www.zdrowiezroslin.pl

Bibliografia:
1. H. Tanaka, Advances in cancer epidemiology in Japan, International Journal of Cancer, 2013, 00, 1-8
2. A. Cano-Marquina, J.J. Tarín, A. Cano, The impact of coffee on health, Maturitas 2013, 75, 7– 21
3. S.C.Larsson, Coffee consumption and liver cancer : a meta analysis. Gastroenterology, 2007, 132: 1740-1745
4. F. Bravi, Coffee drinking and hepatocellular carcinoma risk: a meta-analysis, Hepatology, 2007, 46, 430-435
5. R. Anty, S. Marjoux, A. Iannelli, Regular coffee but not espresso drinking is protective against fibrosis in a cohort mainly composed of morbidly obese European women with NAFLD undergoing bariatric burgery, Journal of Hepatology 2012 , 57 , 1090–1096
6. T. Stroffolini , Interaction of alcohol intake and cofactors on the risk of cirrhosis, Liver International, 2010, 30(6), 867-870.
7. J. Danielsson, P. Kangastupa, T. Laatikainen, Dose- and Gender-dependent Interactions between Coffee Consumption and Serum GGT Activity in Alcohol Consumers, Alcohol and Alcoholism, 2013, 3, 303–307
8. D. Catalano, Protective role of coffee on non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD). Digestive Disease and Sciences, 2010, 55(11), 3200-3206
9. C.E. Costentin, Association of caffeine intake and histological features of chronic hepatitis C, Journal of Hepatology, 2011, 54 , 1123-1129
10. N.D. Freedman , Coffee intake is associated with lower rates of liver disease progression in chronic Hepatitis-C. Hepatology, 2009, 50, 1360-1369
11. Y. Gutierrez-Grobe, High coffee intake is associated with lower grade non-alcoholic fatty liver disease: the role of peripheral antioxidant activity, Annals of Hepatology, 2012, 11(3), 350-355
12. M. Maniecka, Pozytywny wpływ picia kawy na ludzkie zdrowie, www.laboratoria.net.pl

www.zdrowiezroslin.pl