Czystek działa tylko uważaj jak go przygotowujesz!

Cistus incanus należy do rodziny czystkowatych (Cistaceae), której przedstawiciele stanowią bogate źródło polifenoli i są stosowane w medycynie ludowej, jako przeciwzapalny, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczy środek od wieków. Polifenole pochodzenia roślinnego są znane również, jako silne przeciwutleniacze z potencjalnymi korzyściami zdrowotnymi

Infekcje wirusowe grypy typu A nadal stanowią poważne zagrożenie dla ludzi i wielu gatunków zwierząt. Wystąpienie wysoce zjadliwej grypy ptasiej H5N1 będącej w stanie zainfekować i zabić ludzi podkreśla pilną potrzebę poszukiwania nowych i skutecznych środków zaradczych przeciw chorobie wirusowej.

Bogaty w polifenole wyciąg z czystka Cistus incanus wywiera silną aktywność przeciwwirusową w komórkach zainfekowanych prototypowymi szczepami ptasich i ludzkich podtypów wirusa grypy. Leczenie zmniejsza miano wirusa dwa razy, a ponadto nie ma szkodliwego wpływu na żywotność komórek, ich zdolność proliferacji i szybkość metabolizmu.

Ekstrakty są stosowane w tradycyjnej medycynie południowej Europy przez wieki bez żadnych powikłań, gdyż sam czystek pochodzi z rejonów śródziemnomorskich. Wirusy nie rozwijają oporności, jak w przypadku tradycyjnych leków przeciwwirusowych.

Polifenole ze względu na charakter polimerowy wykazują powinowactwo na poziomie molekularnym do otoczek wirusowych skutkując hamowaniem wiązania hemaglutyniny wirusowej do struktur błonowych komórek docelowych. W ten sposób został wyjaśniony mechanizm wielowiekowej skuteczności surowca i daje obiecujące rezultaty w ochronie przed infekcją wirusa grypy [1].

Wykazuje też skuteczność przeciwbakteryjną wobec patogenów najczęściej powodujących zakażenia górnych dróg oddechowych np. Streptococcus pneumonia.

Cistus incanus należy do rodziny czystkowatych (Cistaceae), której przedstawiciele stanowią bogate źródło polifenoli i są stosowane w medycynie ludowej, jako przeciwzapalny, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczy środek od wieków. Polifenole pochodzenia roślinnego są znane również, jako silne przeciwutleniacze z potencjalnymi korzyściami zdrowotnymi [2].

Wodny wyciąg krótko gotowany z liści Cistus incanus L. ssp. incanus (CIT) zależnie od dawki hamuje odwracalnie aktywność enzymatyczną aminopeptydazy alaninowej (EC 3.4.11.2) i dipeptydylopeptydazy IV (EC 3.4.14.5). Najprawdopodobniej wynika to z wiązania kowalencyjnego farmakologicznie czynnych związków czystka z enzymami [6]. Pierwszy z enzymów znany też, jako aminopeptydaza N (APN/CD13) jest przez błonową metaloproteinazą uczestniczącą w wielu procesach biologicznych, również angiogenezie.

Wiadomo, iż inhibicja tego enzymu może prowadzić do zahamowania procesów nowotworowych.

Drugi degraduje niektóre czynniki wzrostu, chemokiny, neuropeptydy czy integryny [5]. Znany bardziej z działania sprzyjającego cukrzycy lub podwyższonego jego poziomu u osób otyłych. Zainteresowanie wzbudza fakt dotyczący udziału DPP IV w procesach interakcji międzykomórkowych. Okazało się, że odgrywa ona istotną rolę w procesach komunikacji komórek, regulacji ich wzrostu, adhezji i migracji. Jest to przypuszczalnie wynikiem interakcji z proteinami macierzy zewnątrzkomórkowej tj. kolagen czy fibronektyna.

Obecnie wielu producentów oferuje zioła do zaparzania lub suplementy diety oparte na czystku. Produkty te są szczególnie promowane, jako posiadające dużą zawartość polifenoli – zwłaszcza z grupy kwasów fenolowych, flawonoidów oraz pochodnych flawon-3-ol – o silnej aktywności antyoksydacyjnej.

Jednak mało, kto zwraca uwagę na sam proces przygotowywania, gdyż mimo to, że materiał roślinny jest autentyczny to związki fenolowe mogą utracić swoje właściwości podczas nieodpowiedniego parzenia.

Wpływ mają temperatura, czas zaparzania, a nawet rodzaj wody do otrzymania naparu.

Twarda woda powoduje wytrącenie pochodnych kwasowych i opadanie ich w postaci nie biodostępnego osadu.

Mało tego duża zawartość wapnia w wodzie uniemożliwia wyekstrahowanie pełnej możliwej ilości.

Niższe pH sprzyja zwiększeniu ilości polifenoli w wyciągu, co wizualnie objawia się „kremowaceniem” herbaty – zmętnieniem.

Wydłużenie czasu ważenia się naparu także wpływa dodatnio na ekstrakcję.

Podniesienie temperatury z 70oC do 95oC podnosi, przy stałym czasie warzenia, zawartość wszystkich związków czynnych o ok. 1/3, choć jest to uzależnione od rodzaju związku i bywa zmienne [7].

Najwyższe stężenie bioaktywnych związków można otrzymać przy użyciu liści o małej wielkości cząstek [8].

Rodzaj Cistus obejmuje około 20 krzewów spotykanych na całym obszarze basenu Morza Śródziemnego i na Kaukazie. Jest jednym z najbardziej charakterystycznych rodzajów flory śródziemnomorskiej. Dominuje głównie w strefach lasów podszczytowych, jako wiecznie zielony krzew. Wszystkie wyciągi z roślin tego rodzaju wykazują pewną aktywność przeciwko Bacilus subtilis, Bacillus cereus i Staphylococcus aureus. Liście i owoce C. creticus wykazują zaś najwyższą aktywność.

Ponadto w badaniach przesiewowych tureckiego ludu nad ryzykiem owrzodzeń spowodowanych Helicobacter pylori hamujące właściwości wykazał jeden gatunek – C. laurifolius.

Wszystkie rodzaje, a szczególnie gatunek C. villosus, odznaczają się również aktywnością przeciwgrzybiczną wobec np. Candida glabrata, C. krusei i Aspergillus fumigatus. Hamują również wzrost Penicillum digitatum, P. italicum i Geotrichum candidum, a to daje alternatywę dla chemicznych środków grzybobójczych obecnie stosowane w zwalczaniu chorób owoców cytrusowych po zbiorze [9].

Iwona Bartkowiak, Krzysztof Zawadzki

www.zdrowiezroslin.pl

Bibliografia :
1. Ehrhardt C, Hrincius E, Korte V, Mazura I, Droebner K, Poetter A, Dreschers S, Schmolke M, Planz O, Ludwig S. A polyphenol rich plant extract, CYSTUS052, exerts anti influenza virus activity in cell culture without toxic side effects or the tendency to induce viral resistance. Antiviral Res 2007; 76: 38–47.
2. Kalusa U, Grigorova A, Kadeckib O, Jansenc J, Kiesewettera H, Radtke H. Cistus incanus (CYSTUS052) for treating patients with infection of the upper respiratory tract. A prospective, randomised, placebo-controlled clinical study. Antiviral Res 2009; 84: 267–271.
3. Kotacková L, Baláziová E, Sedo A. Expression pattern of dipeptidyl peptidase IV activity and/or structure homologues in cancer. Folia Biol (Praha) 2009; 55: 77-84.
4. Ożóg J, Jarząb M, Pawlaczek A i wsp. Expression of DPP4 gene in papillary thyroid carcinoma. Endokrynol Pol. 2006; 57 (Suppl A): 12-17.
5. Cordero OJ, Salgado FJ, Nogueira M. On the origin of serum CD26 and its altered concentration in cancer patients. Cancer Immunol Immunother 2009; 58: 1723–1747.
6. Lendeckel U, Arndt M, Wolke C, Reinhold D, Kähne T, Ansorge S. Inhibition of human leukocyte function, alanyl aminopeptidase (APN, CD13) and dipeptidylpeptidase IV (DP IV, CD26) enzymatic activities by aqueous extracts of Cistus incanus L. ssp. Incanus. J Ethnopharmacol 2002; 79: 221–227.
7. Riehle P, Vollmer M, Rohn S. Phenolic compounds in Cistus incanus herbal infusions – Antioxidant capacity and thermal stability during the brewing process. Food Research International 2013; 53: 891–899.
8. Riehle P, Rusche N, Saake B, Rohn S. Influence of the leaf content and herbal particle size on the presence and extractability of quantitated phenolic compounds in Cistus incanus herbal teas. J Agric Food Chem 2014; 62: 10978−10988.
9. Bedoya L, Bermejo P, Abad M. Anti-Infectious Activity in the Cistaceae Family in the Iberian Peninsula. J Med Chem 2009; 9: 519-525.

 www.zdrowiezroslin.pl