Karmienie piersią jest najlepszą inwestycją w zdrowie
dziecka – zmniejsza ryzyko zachorowania na wiele chorób w dzieciństwie i
dorosłości. Wielu badaczy ma również nadzieję, że niektóre z unikalnych,
odpowiedzialnych za to składników mleka kobiecego znajdzie w przyszłości
zastosowanie kliniczne w leczeniu wielu poważnych chorób, na przykład
nowotworów.
Takie szanse przypisuje się odkrytej kilka lat temu
cząsteczce HAMLET (ang. Human α-lactalbumin made lethal to tumor cells). HAMLET
nie jest składnikiem kobiecego mleka, ale kompleksem powstałym z jego
składników (białka α-laktoalbuminy i kwasu oleinowego) prawdopodobnie w kwaśnym
środowisku żołądka niemowlęcia. Jego niewielkie ilości można również uzyskać z
mleka kobiecego na drodze laboratoryjnej i właśnie w takiej formie jest
wykorzystywany w badaniach.
W badaniach
in vitro i in vivo na modelach zwierzęcych wykazano, że ponad 40 rodzajów
komórek nowotworowych (włącznie z tymi słabo reagującymi na konwencjonalne
leczenie) po poddaniu działaniu HAMLETa ulegają śmierci na drodze podobnej do
apoptozy, przy czym zdrowe komórki nie ulegają uszkodzeniu.
W celu sprawdzenia, czy HAMLET będzie podobnie działał
w ludzkim organizmie w warunkach in vivo zespół badaczy ze szwedzkiego
Uniwersytetu Lund pod kierownictwem profesor Cathariny Svanborg przeprowadził
niewielkie badanie, w którym uczestniczyło 9 pacjentów ze złośliwym rakiem
komórek przejściowych pęcherza moczowego. Pacjenci byli w wieku od 38 do 84 lat
z różnym stopniem zaawansowania nowotworu, a każdy z nich był zakwalifikowany
do operacyjnego wycięcia nowotworu. Pacjenci otrzymywali do pęcherza wlew z
roztworu zawierającego HAMLET (25 mg/ml) przez 5 dni w tygodniu poprzedzającym
operację. U 5 pacjentów (3 z badania HAMLET oraz 2 innych) podawano również
placebo – α-laktoalbuminę, roztwór soli fizjologicznej lub PBS (buforowany
roztwór soli fizjologicznej).
Okazało się,
że po każdej ekspozycji na HAMLET w moczu chorych pojawiały się znaczne ilości
martwych komórek nowotworowych, podczas gdy przed jego podaniem praktycznie
wcale ich tam nie było. Poza tym w czterech przypadkach zaobserwowano znaczne
zmniejszenie guza, a w dwóch – zmiany te były nieznaczne (należy podkreślić, że
czas ekspozycji na HAMLET, wynikający z czasu opróżnienia pęcherza, różnił się
u wszystkich badanych i wynosił od 4,7 do 21,2 godzin). Biopsja pozostałego
guza wykazała znaczne zmiany apoptyczne, które dotyczyły tylko komórek
zmienionych nowotworowo, podczas gdy zdrowe komórki były nietknięte. W skrócie
oznacza to, że HAMLET powoduje śmierć komórek nowotworowych, przy czym nie
wykazuje toksycznego działania wobec zdrowych komórek, co stanowi najczęstszy
problem w terapii nowotworów.
Należy
jednak pamiętać, że droga do wykorzystania HAMLETa jako leku na raka jest
jeszcze daleka, a niniejsze badanie nie miało na celu zbadać jego skuteczności
klinicznej, a tylko sprawdzić czy w organizmie człowieka wywołuje podobne
działanie jak w badaniach na kulturach komórkowych. Nie oznacza to również, że
mleko kobiece samo w sobie ma działanie przeciwnowotworowe – ma je związek,
który powstaje w kwaśnym środowisku (prawdopodobnie żołądka dziecka) ze
składników mleka kobiecego, które same w sobie nie wykazują aktywności
przeciwnowotworowej. Dodatkowo, działanie HAMLETa nie było badane po jego podaniu
dożołądkowym lecz po miejscowej aplikacji. W celu wykazania skuteczności
składników mleka kobiecego i jego pochodnych w leczeniu nowotworów konieczne są
dalsze badania, w tym kliniczne. Niemniej jednak karmienie piersią w
dzieciństwie stanowi doskonałą polisę zdrowotną, nie tylko ze względu na
zmniejszenie ryzyka nowotworów u matki (zmniejsza ryzyko raka piersi i
jajników) oraz dziecka (zmniejsza ryzyko dziecięcej białaczki).
Autor: Monika Zielińska
Więcej informacji:
Mossberg, A-K., Wullt, B., Gustafsson, L., Månsson, W., Ljunggren, E., Svanborg, C., (2007). Bladder cancers respond to intravesical installation of HAMLET (human α-lactalbumin made lethal to tumor cells). International Journal of Cancer, 121, 132-1359. doi: 10.1002/ijc.22810
(C) Zdjęcie UNICEF Ukraine
Mossberg, A-K., Wullt, B., Gustafsson, L., Månsson, W., Ljunggren, E., Svanborg, C., (2007). Bladder cancers respond to intravesical installation of HAMLET (human α-lactalbumin made lethal to tumor cells). International Journal of Cancer, 121, 132-1359. doi: 10.1002/ijc.22810
(C) Zdjęcie UNICEF Ukraine
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz