Uczep trójlistkowy – specjalista do pielęgnacji skóry

Przyroda wyposażyła nas we wszystko, czego potrzebujemy do zdrowego życia. Na łąkach i w lasach rośnie najdoskonalsza apteka – stworzona z ziół. Dziś proponujemy zapoznać się z właściwościami uczepu trójlistkowego – ziołem od dawna stosowanym w medycynie ludowej, specjalistą w pielęgnacji skóry wrażliwej, skłonnej do alergii i problemów dermatologicznych.

Uczep trójlistkowy jest to zioło znane w Europie, północnej Azji i Australii. W Polsce mamy go pod dostatkiem, uczep spotkamy głównie na glebie wilgotnej, przy jeziorach, rzekach, stawach, podmokłych łąkach. Surowcem zielarskim są górne części pędów, które zawierają flawonoidy, kumaryny, garbniki, olej eteryczny, karotenoidy, polisacharydy, kwasy organiczne, sole mineralne oraz witaminę C, składniki mineralne (najwięcej manganu).

CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY

Roślina ta dorasta do wysokości 90cm, rozpowszechniona w Europie, na północy Azji i w Australii. Występuje pospolicie na całym obszarze Polski. Rośnie w dużych skupiskach nad brzegami rzek, jezior i stawów, na mokrych łąkach, bagnach, często w rowach melioracyjnych, na glebie mulistej, wilgotnej. Roślina wykształca prosto wzniesioną, silnie rozgałęzioną ciemnozieloną lub czerwonawą, krótko owłosioną łodygę. Liście ułożone naprzeciwlegle są krótkoogonkowe, 3 -5 –sieczne. Kwiaty drobne, rurkowe, żółte lub żółtobrunatne, zebrane są w płaskie niewielkie koszyczki, które wyrastają pojedynczo na szczycie pędu i jego rozgałęzień. Owoc to spłaszczona niełupka, Która ma 2-4 haczykowate ości, dlatego owoc łatwo przyczepia się do ubrania lub sierści zwierząt – stad nazwa rośliny uczep.
W Polsce oprócz uczepu trójlistkowego rośnie również uczep zwisły (Bidens cernuus). Jest on znacznie mniejszy od omawianego uczepu trójlistkowego, o żółtych zwisających kwiatach, liściach pojedynczych, owocach z 4 ośćmi (dwuząb jest przeważnie dwuszydlasty). Uczep zwisły nie jest rośliną leczniczą.
Surowcem stosowanym w lecznictwie jest ziele uczepu trójlistkowego, zebrane początkowym okresie kwitnienia rośliny od lipca do września. Ścina się kwitnące wierzchołki do 15cm, bez grubszych łodyg, suszy w cienkich warstwach. Surowiec powinien mieć ciemnozieloną barwę, słaby zapach, lekko ściągający i nieco palący smak. Należy pamiętać, że nie wolno tego zioła zbierać z rowów melioracyjnych lub z rowów biegnących wzdłuż szos, a jest to częste miejsce występowania uczepu.

Uczep trójlistny jest ziołem z rodziny astrowatych. Od dawna był stosowany na różne schorzenia w medycynie ludowej, zwłaszcza na Słowacji. Zioło to rośnie na podmokłych terenach nizinnych oraz w dolnych partiach terenów górzystych - także w Polsce. Surowcem zielarskim są górne części pędów uczepu trójlistkowego.

Uczep trójlistny ma lecznicze działanie na łuszczycę oraz inne choroby skóry. Wyciąg z uczepu trójlistkowego wspomaga regenerację skóry w przypadku łuszczycy oraz innych problemów skórnych. Działa także przeciwzapalnie i antyalergicznie.

Innym korzystnym działaniem zioła jest pozytywne oddziaływanie na pracę wątroby i nadnerczy. Uczep trójlistny skutecznie przyspiesza przemianę materii i wyciąga toksyny z organizmu - jest to przydatne po osłabieniu organizmu wynikające z przebytych chorób, stosowania leków i antybiotyków. Dodatkowo działanie oczyszczające zioła jest również pożądane w leczeniu i profilaktyce łuszczycy.

Do głównych działań uczepu trójlistkowego można zaliczyć

-oczyszczanie organizmu z toksyn poprzez działanie moczopędne i --zwiększenie potliwości,
-przyspieszenie przemiany materii,
-poprawę funkcjonowania wątroby i nadnerczy,
-pomoc przy problemach z trawieniem,
-wzmocnienie i zwiększenie odporności organizmu,
-lecznicze działanie na łuszczycę,
-lecznicze działanie na inne schorzenia skóry (np. trądzik, stany zapalne skóry, czyraki),
-wspomaganie likwidowania problemów natury alergicznej (także przy katarze siennym),
-pomoc w bólach reumatycznych,
-lecznicze działanie na choroby dróg oddechowych.

Surowcem zielarskim są górne części pędów. Zawierają one olejek eteryczny, flawonoidy, witaminę C, garbniki, kwasy organiczne, sole mineralne i inne związki. Ziele uczepu trójlistkowego działa moczopędnie i usprawnia wydalanie toksyn z organizmu, również z potem. Stosuje się go po chorobach celem szybszego wydalenia substancji szkodliwych powstałych w organizmie podczas leczenia antybiotykami lub innymi lekami syntetycznymi. Napary z ziela można stosować do leczenia trądziku, stanów zapalnych skóry i czyrakach.
Uczep trójlistny można stosować zewnętrznie nacierając wyciągiem z tego zioła zmiany skórne. Można również korzystać z leczniczych właściwości uczepu spożywając napary z niego. 

Jako napar uczep trójlistkowy oczyszcza krew, działa moczopędnie i przeciwzapalnie.

Olej z uczepu trójlistkowego – właściwości i zastosowanie

Łatwą w użyciu formą skorzystania z właściwości uczepu jest olej. Olejek jest deską ratunkową dla wszystkich, którzy mają problemy skórne lub wrażliwą skórę. Możemy go z powodzeniem używać w pielęgnacji skóry niemowląt (dodając 10 ml do kąpieli), skóry alergików oraz przy podrażnieniach, odparzeniach i uczuleniach. Dodatkowo:

• Odżywia i regeneruje skórę.
• Zapobiega podrażnieniom.
• Wspomaga walkę z łuszczycą oraz trądzikiem.
• Reguluje aktywność gruczołów łojowych.
• Likwiduje stany zapalne i podrażnienia. Łagodzi świąd i nieprzyjemne pieczenie.
• Działa korzystnie na skórę alergiczną.
• Demakijaż  twarzy i rzęs (jednocześnie odżywia i wzmacnia). 
• Idealny do delikatnej skóry dziecięcej.
• Olej można stosować do masażu.

Sposób użycia olejku

Codzienna pielęgnacja – nanieść niewielką ilość oleju na skórę i delikatnie wmasować.

Pielęgnacja niemowląt – 10 ml olejku do kąpieli.

Do demakijażu – na zmoczony w ciepłej wodzie wacik nanieść 2-3 krople oleju i delikatnie oczyścić rzęsy oraz skórę powiek i twarzy.

Przy stanach zapalnych, swędzeniu, podrażnieniu – 2-3 razy dziennie przemywać podrażnione miejsca wacikiem nasączonym olejem.

Przy pielęgnacji skóry głowy – 30 minut przed myciem niewielką ilość olejku masować w skórę głowy, później umyć włosy.

Medycyna ludowa zaleca kąpiele dzieci, (u których występują zmiany skórne na tle alergicznym) w odwarze z ziela rośliny. Bierze się w tym celu 2-3 pełne garście suszu, gotuje przez 2-3 minuty w 3-4 litrach wody, przecedza i dodaje do wanny napełnionej do 3/4 objętości (temp. 38 stopni Celsjusza). Kąpiele (nie dłuższe niż 15 minut) te są skuteczne także w przypadku leczenia dolegliwości reumatycznych, łuszczycy, gruźlicy skóry, wyprysków, liszai, owrzodzeń i krost.

Przepisy

Napar
Łyżkę ziela uczepu zalać szklanką wrzątku i parzyć pod przykryciem przez 20 minut. Odcedzić. Pić po 1/2 szklanki między posiłkami jako środek oczyszczający organizm z toksyn oraz zwalczający dolegliwości skórne. Zewnętrznie dobrze jest go stosować jako tonik do cery zanieczyszczonej, trądzikowatej, zwiotczałej oraz do kąpieli i okładów.

Nalewka z uczepem
Garść ziela zalać w słoiku 1/2 litra spirytusu wymieszanego z 1/2 szklanki przegotowanej wody. Szczelnie zamknąć, odstawić na 2 tygodnie w ciemne miejsce. Następnie odcedzić przez bibułę filtracyjną lub po prostu filtr do kawy, dobrze odciskając zioła. Przelać do czystej butelki. Stosować do nacierania obolałych stawów, a po rozcieńczeniu pół na pół wodą – do przecierania miejsc dotkniętych trądzikiem, ropnych krost. Łagodzi także świąd spowodowane ukłuciami i ugryzieniami owadów – nawet tak nieprzyjemnymi jak po ataku meszek.

Oliwka z uczepem
Świeżym zielem (umytym i wysuszonym) napełnić wyparzony słoik do wysokości 1/3. Dopełnić go oliwą z oliwek, wcześniej wymieszaną z ampułką witaminy E w płynie (można kupić w aptece). Słój szczelnie zamknąć i odstawić w słoneczne miejsce na 2 tygodnie. Następnie oliwę przecedzić przez gazę. Przechowywać w lodówce, – ale nie dłużej niż 2 miesiące, potem trzeba zrobić świeżą porcję.

 Stosować przy podrażnieniach skóry, odmrożeniach, oparzeniach, ukąszeniach owadów, bólu mięśni i stawów. Ta oliwka nie tylko leczy, ale i pielęgnuje skórę. Z tym, że do pielęgnacji twarzy lepiej zastąpić oliwę olejkiem migdałowym lub oliwą z pestek winogron, zmniejszając proporcje wszystkich składników: na 2 łyżki uczepu 1/2 olejku i 5–6 kropel witaminy E. Taki olejek poprawia napięcie zwiotczałej skóry, uelastycznia ją i spłyca zmarszczki.

Mazidło na grzybicę stóp
Zmieszać w równych częściach: 2 stołowe łyżki pociętego drobno ziela uczepu i 2 łyżki jaskółczego ziela (glistnik) oraz 2 łyżki octu jabłkowego. Utrzeć na miazgę w makutrze lub porcelanowym moździerzu. Przełożyć do wyparzonego słoiczka (pokrywkę przetrzeć spirytusem salicylowym!) i wstawić do
lodówki. Po umyciu i starannym wytarciu stóp, posmarować mazidłem palce i miejsca między palcami, założyć bawełniane skarpetki. Po dwóch godzinach stopy obmyć wodą z sodą. Stosować przez
7 dni, zrobić przerwę na 3 dni i w razie potrzeby powtórzyć kurację.
Uwaga! Nakładać mazidło w rękawiczkach lub szpatułką. Ręce starannie umyć.

Kąpiel z zielem uczepu
250 g ziela uczepu zalać 5 litrami wrzątku, odstawić na 30 minut pod przykryciem, odcedzić. Dodać do wody w wannie. Moczyć się przez 30 minut. Pomaga przy świądzie, trądziku, pokrzywce, czyrakach, trudno gojących się ranach, w stanach zapalnych skóry, którym towarzyszy zaczerwienienie, podrażnienie, w schorzeniach reumatycznych.

Kąpiel z zielem uczepu II
150 g ziela uczepu wymieszać z 50 g rumianku i 10 g liści szałwii. Zalać zioła 3 litrami wody, gotować do zawrzenia i podgrzewać na maleńkim ogniu jeszcze 5 minut. Odstawić pod przykryciem na 10 minut, odcedzić, wlać do wody w wannie. Moczyć się przez 20–30 minut. Dla dzieci lepiej zrobić odwar nieco słabszy – ze 100 g uczepu, 20 g rumianku i 10 g szałwii. Stosować w takich samych przypadkach jak kąpiel pierwszą, a także skazie białkowej, krzywicy.

Napar
1 łyżkę ziela uczepu trójlistnego zalać szklanką wrzątku, pozostawić pod przykryciem 15 minut odcedzić. Pić 2 -3 razy dziennie po szklance naparu przed jedzeniem.

Mieszanka kąpielowa z ziela uczepu
Zmieszać 100g ziela uczepu, 20g rumianku, 20g liści szałwii. Mieszankę ziół zalać 3 litrami wody, gotować na wolnym ogniu pod przykryciem 3 minuty, odstawić na 15 minut, przecedzić do wanny napełnionej wodą do 1/3 wysokości o temperaturze 37 stopni, zioła wsypać do płóciennego woreczka zawiązać i włożyć do wanny z wodą, kąpiel powinna trwać około 15 minut . Kąpiel stosować przy świądzie, trądziku, czyrakach oraz w trudno gojących się ranach a także przy podrażnieniu i zaczerwienieniu się skóry.

Ziołowa mieszanka moczopędna 

Zmieszać 25g ziela uczepu, 25g mięty, 50g ziela rdestu ptasiego, 50g kwiatów wiązówki, 50g kwiatów wrzosu, zioła dokładnie wymieszać. 3 łyżki mieszanki ziół zalać 3 szklankami wrzącej wody, naparzać pod przykryciem 15 minut, przecedzić. Napar pić 3 razy dziennie po jedzeniu, w kamicy szczawianowej.

W KOSMETYCE

Przygotowanie oleju uczepowego – równe wagowo części drobno pociętego świeżego ziela oraz oliwy z oliwek mieszamy ze sobą w szklanym naczyniu, które szczelnie zamykamy, ustawiamy na słonecznym parapecie, o po około 2 tygodniach olej zlewamy. Jest on już wówczas gotowy do użycia.

-Do codziennej pielęgnacji twarzy i ciała – nanieść niewielką ilość oleju i delikatnie wmasować.
Przy swędzeniu, stanach zapalnych skóry wacikiem nasączonym olejem smarować zmienione chorobowo miejsca 2-3 razy dziennie.
-Do pielęgnacji skóry głowy – dwa razy w tygodniu niewielką ilość oleju wetrzeć w skórę głowy oraz wmasować we włosy 20-30 min. przed myciem.
-Do pielęgnacji skóry niemowląt zalecane są kąpiele – 10ml oleju dodawać do wanny wody.
-Do demakijażu – na zmoczony w ciepłej wodzie wacik nanieść 2-3 krople oleju i delikatnie oczyścić rzęsy oraz skórę powiek i twarzy.

Do przemywania twarzy – Robimy mocny napar tzn. do szklanki wsypujemy 4 pełne łyżeczki ziela zalewamy i odstawiamy na kilka godzin. Odsączamy, przelewamy do szklanki i pod przykryciem przechowujemy w lodówce przez okres 3 dni. Rano i wieczorem używając płatków kosmetycznych przemywamy naparem twarz. Napar znakomicie walczy z pryszczykami a także widocznie wzmacnia skórę.

Jest to roślina, która w walce z łuszczycą wykorzystywana jest na szeroką skalę w Rosji. Uczep w walce z łuszczycą może być stosowany w formie leczenia miejscowego albo w formie naparów do picia. Jeśli już uda się nam zdobyć uczep trójlistkowy (wystarczą zaledwie 2 jego łyżki), należy zalać go 2 szklankami wody, a następnie zagotować. Po upływie 20 minut koniecznością jest przecedzenie naparu. Każdego dnia należy wypijać ok. 0,75 l. Jeśli zaś chodzi o maść przygotowaną z tego ziela, należy posiadać taką jego ilość, by móc wycisnąć aż 5% objętości jego soku. Ponadto koniecznością jest wazelina i lanolina - odmierzone w równych częściach. Podobno wystarczą zaledwie 4 tygodnie, by w znaczny sposób poprawić kondycję skóry zmagającej się z łuszczycą."

W/g prof Henryka różańskiego:
Maceratio Bidentis z świeżego ziela: 1 część świeżego rozdrobnionego (siekanego, zmielonego, zmiksowanego) surowca na 3 części zimnej wody zdrojowej, pozostawić na 6-8 godzin (pod przykryciem), przecedzić. Stosować, jako źródło witaminy C, karotenoidów i flawonoidów, chlorofilu. Na wzmocnienie, dla odtrucia organizmu. Do okładów na rany i wypryski. Dla stabilizacji witaminy C (w maceracie) polecam wodę do maceratu zakwasić sokiem z cytryny lub kwasem jabłkowym, bursztynowym, albo cytrynowym. Macerat można mrozić na zimę w woreczkach do lodu.

A to mój sposób na wykonywanie olejów ziołowych: 

Słoik z suchymi ziołami wsypanymi luźno do pełna zalewam olejem winogronowym lub oliwą z oliwek o temperaturze około 40° C. Następnie słój szczelnie zamykam. Odstawiam na 24 godziny. Następnie naczynie z olejem ziołowym przenoszę do ciemnego pomieszczenia o temperaturze około 20° C i pozostawiam jeszcze na 2 tygodnie.. Po tym czasie olej filtruję przez gazę i zlewam do butelek. Oleje należy przechowywać w ciemnych i w chłodnych miejscach.

BIBLIOGRAFIA
1. rozanski.ch/forum/index
2. ziola.pisz.pl/uczep-trojlistkowy
3. samouzdrawianie.pl/olej-z-uczepu
4. luszczyce.pl/ziola/uczep-trojlistkowyh
5. zioladobrenawszystko.pl/ziola-od-s-do-z/uczep-trojlistkowy
6. mojaluszczyca.pl/viewtopic

www.zdrowiezroslin.pl