Nadwrażliwość na gluten

W ostatnich latach lekarze i naukowcy zaobserwowali, że gluten szkodzi nie tylko osobom z celiakią i alergią. Szereg osób spożywając żywność z glutenem zgłasza niepokojące symptomy, a nie ma charakterystycznych dla celiakii przeciwciał we krwi (tTG i EmA).

Natomiast aż 50% z nich ma pozytywny wynik przeciwciał AGA (przeciwciała antygliadynowe, tak zwane „starego typu” w przeciwieństwie do deamidowanej gliadyny DGP, potocznie nazywanej „nową gliadyną”). Zwykle podczas biopsji u osób tych nie obserwujemy zmian patologicznych w śluzówce jelita, a ilość limfocytów pozostaje w normie lub nieznacznie poza nią wykracza (Marsh 0 lub I). Osoby te także nie mają alergii na pszenicę, ich całkowity poziom IgE pozostaje w normie. 

Nadwrażliwość na gluten to te przypadki nietolerancji glutenu, w których w oparciu o badania diagnostyczne wykluczono celiakię (negatywny wynik przeciwciał) oraz alergię na pszenicę (brak podwyższonego poziomu IgE) oraz w których praktycznie brak jest zaniku kosmków jelitowych, a pomimo tego spożycie glutenu (najlepiej sprawdzone podczas prowokacji) powoduje niepożądane objawy u pacjenta.

Schorzenie dotyczy głównie osób dorosłych i charakteryzuje się wystąpieniem jednego lub najczęściej wielu objawów, wśród których najczęstsze to :

·         ból brzucha – w 68% przypadków

·          wysypka, egzema – 40%

·         bóle głowy – 35%

·         uczucie ciągłego zmęczenia – 35%

·         splątanie – 34%

·         biegunka – 33%

·         wzdęcia – 25%

·         zaparcia – 20%

·         anemia- 20%

·         drętwienie i bolesność kończyn – 20%

·         osłabienie/omdlenia – 20%

·         pieczenie w przełyku – 15%

·         nudności i wymioty – 15%

·         uczucie przelewania w jelitach – 10%

·         zapalenie języka – 10%

Objawy te pojawiają się zwykle w ciągu kilku dni lub godzin po spożyciu żywności zawierającej gluten. Wstępne badania amerykańskie wskazują, że zaburzenie to może dotyczyć aż 6% populacji. Zatem wydaje się pewne, że nadwrażliwość na gluten jest znacznie częstsza niż celiakia.

Nadwrażliwość na gluten może być także powiązana z chorobami neuropsychiatrycznymi, takimi jak schizofrenia czy autyzm. Są prace badawcze wskazujące związek pomiędzy wycofaniem glutenu z diety a zdecydowaną poprawą zdrowia niektórych osób ze schizofrenią i cierpiących na zaburzenia autystyczne. U wielu pacjentów mylnie i zbyt często diagnozuje się zespół jelita drażliwego oraz inne zaburzenia jelitowe o naturze psychosomatycznej. Najprawdopodobniej część tych osób cierpi na nadwrażliwość na gluten i jedynym efektywnym sposobem leczenia ich dolegliwości jest dieta bezglutenowa, a nie kolejne leki.

Schorzenie wydaje się powiązane z aktywacją nieswoistej immunologicznej reakcji na gluten, inaczej niż w celiakii, gdzie dochodzi do procesów autoimmunizacyjnych. Badanie genetyczne w diagnostyce nadwrażliwości nie jest miarodajne, ponieważ tylko połowa chorych posiada haplotyp HLA DQ2/DQ8, charakterystyczny dla celiakii, dlatego nadwrażliwość na gluten nie ma podłoża genetycznego. Wypływa z tego wniosek, że ujemny wynik testów genetycznych w kierunku celiakii nie musi oznaczać, że pacjentowi nie szkodzi gluten.

Co istotne i jak już wspomniano, u osób z nadwrażliwością na gluten często występują przeciwciała antygliadynowe starego typu (AGA IgA lub IgG). 

Podsumowanie – kiedy można mówić o nadwrażliwości na gluten:

·         przeciwciała IgE w normie (co wyklucza alergię)

·         wykluczona celiakia – prawidłowe wyniki przeciwciał tTG, DGP, EmA oraz brak niedoboru całkowitego IgA

·         brak zaniku kosmków jelitowych podczas biopsji (Marsh 0 lub I)

·         możliwa obecność przeciwciał antygliadynowych AGA (w klasie IgA i/lub IgG)

·         brak zależności genetycznej – pacjent może, lecz nie musi mieć HLA DQ2/DQ8

·         jeśli pacjent obserwuje złagodzenie/ustąpienie objawów po wprowadzeniu diety bezglutenowej oraz ponowne ich zaostrzenie podczas prowokacji glutenem

Leczenie poprzez wykluczenie glutenu z diety nie różni się od postępowania w przypadku celiakii czy alergii na pszenicę. Różnice polegają wyłącznie na tym, iż w przypadku celiakii dieta musi być już stosowana przez całe życie, natomiast w przypadku alergii i nadwrażliwości na gluten dieta może być stosowana czasowo.

Źródłohttp://www.celiakia.pl/nadwraliwo-na-gluten/

www.zdrowiezroslin.pl